Zoek

Trefwoord


Filter

Zoek

Collectieve systeemanalyse

 

Gebruikt voor

Zicht krijgen op systeemkenmerken en actoren die de beoogde systeeminnovatie tegenwerken of juist stimuleren, voor een gezamenlijke bepaling van activiteiten.

Uitgangspunten

De gebruikte matrix is gebaseerd op inzichten over het functioneren over innovatiesystemen (Klein Woolthuis et al., 2005).

Wat doet u?

U maakt gebruik van een innovatiesysteemmatrix om barrières voor innovatie in kaart te brengen. Verticaal in de matrix staan systeemkenmerken die relevant kunnen zijn, zoals de kennisinfrastructuur, de fysieke infrastructuur, wet -en regelgeving, normen, waarden en symbolen, interactie tussen actoren, en marktstructuur. Horizontaal bevinden zich de actoren of organisaties die deze systeemkenmerken in stand houden. Voordat u aan de slag gaat benoemt u de actoren die een rol spelen bij het specifieke systeeminnovatieproject. De systeemkenmerken blijven als genoemd. Ook formuleert u de leidende vragen, toegespitst op de systeeminnovatieve ambitie van het betreffende project. De eerste vraag gaat over systeembarrières: hoe komt het dat de huidige praktijken nog steeds onduurzaam zijn? De tweede vraag gaat over systeemkansen: ontwikkelingen in het systeem of daarbuiten die juist de overgang naar een nieuw systeem of het succes van het onderhavige project kunnen bevorderen.

In een volgende stap organiseert u een workshop van een dagdeel met het projectteam, de projectdeelnemers of ketenpartijen. Als er overeenstemming over de leidende vragen is, schrijven de deelnemers voor zichzelf op briefjes welke barrières en kansen zij zien. Hiermee worden de cellen in de matrix gevuld. Dan volgt gezamenlijke reflectie, waarin onder andere symptomen worden herleid naar systemische oorzaken en onderlinge relaties verder kunnen worden uitgezocht. De laatste stap is een discussie over wat de gemeenschappelijke analyse betekent voor de projectactiviteiten.

Als een collectieve analyse niet mogelijk is, kan de analyse ook door de monitor gedaan worden op basis van gesprekken en interviews.

Verwante methoden: de methode heeft overeenkomsten met de causaalanalyse, maar de systeemanalyse richt zich meer op vooraf gedefinieerde systeemkenmerken dan op hierarchische oorzaakgevolgrelaties.

Randvoorwaarden

De systeemanalyse levert alleen goede resultaten als de (potentiële) deelnemers aan het project of programma het huidige systeem als problematisch zien en willen bijdragen aan de overgang naar een nieuw systeem. Indien de systeemanalyse wordt uitgevoerd in een homogene groep zijn aanvullende interviews aan te raden.

Meer informatie

  • Mierlo, B. van et al. (2010). Reflexieve monitoring in actie. Handvatten voor de monitoring van systeeminnovatieprojecten. Boxpress: Oisterwijk.
  • Mierlo, B. van, Arkesteijn, M., & Leeuwis, C. (2009). Collective analyses of barriers and opportunities for a sustainable development with the innovation system framework. Pp. 139-161 in K. J. Poppe, C. J. A. M. Termeer and M. J. Slingerland (Eds.). Transitions towards sustainable agriculture and food chains in peri-urban areas. Wageningen Academic Publishers: Wageningen, The Netherlands.
  • Mierlo, B. van., M. Arkesteijn en C. Leeuwis, C. (2010). Enhancing the Reflexivity of System Innovation Projects with System Analyses. American Journal of Evaluation 31 (2), pp. 139-161.
  • Klein Woolthuis, R. J. A., V. Gilsing en M. Lankhuizen (2005). A system failure framework for innovation policy design. Technovation,25 (6), pp. 609-619.

Gebruikt door

Terug
Artikel afdrukken