Knooperven: systeeminnovatief kernidee

Context

Veel Nederlandse boeren stoppen en veel burgers trekken weg van het platteland. Naar het idee van het InnovatieNetwerk - de Nederlandse netwerkorganisatie die tot taak heeft systeeminnovaties op het gebied van de landbouw en groene ruimte aan te jagen - bood dit zowel kansen op het vlak van de landschapsontwikkeling als voor verdere versterking van de agrarische structuur

Op zoek naar uitwerkingen kwam het netwerk op het spoor van een project van twee landschapsarchitecten. Hun ‘tuinerf'-idee sloot aan op de systeeminnovatieve ambities van het InnovatieNetwerk voor het verbinden van de agrarische structuur en landschapsontwikkeling. Het InnovatieNetwerk pakte het op en ontwikkelde het verder tot het concept ‘Knooperf'. Knooperven zijn boerenerven die door middel van paden en beplanting met elkaar verbonden zijn. Het knooperf organiseert als het ware het landschap met zijn tentakels van routes en beplantingen, en vormt op die manier het ordenend principe voor het buitengebied.

Detail van schets Knooperf (© Van Paridon X De Groot)

Systeeminnovatief kernidee

Het systeeminnovatief kernidee houdt een koppeling in van agrarische bedrijfsontwikkeling in een kleinschalig landschap, wonen op boerenerven en landschapsontwikkeling. Een nieuw element is ook dat bewoners verantwoordelijkheid nemen voor het beheer en onderhoud van de karakteristieke beplanting die de knooperven verbindt.

In 2010 zijn pilots gestart, onder andere in de gemeente Tubbergen, die daarvoor samenwerkt met de provincie Overijssel en het InnovatieNetwerk.

Bronnen

• http://www.innovatienetwerk.org/nl/concepten/view/37/Knooperven.html
• Roelofs, E. et al. (2008). Learning History rond het concept Knooperven. InnovatieNetwerk: Utrecht