Zoek

Trefwoord


Filter

Zoek

Nieuwe overheidsregels, herinterpretatie regels

Functie / Domein: Natuurontwikkeling; milieubeleid; innovatie
Illustratie van: structuurvernieuwing

Transitiewerkers komen regelmatig bestaande formele regels tegen die nieuwe praktijken belemmeren. Toch kunnen formele regels transities ook steunen: ze kunnen vernieuwing uitlokken en verankeren. 

In de praktijk van transitiewerk zien we drie typen aanpassingen van formele regels voor verankering:

  1. Het vaststellen van nieuwe interpretatie van de regels
  2. Het bieden van tijdelijke experimenteerruimte
  3. Het maken van definitieve nieuwe transitiebevorderende regels. 

Nieuwe interpretatie: Flora en faunawet en tijdelijke natuur

Op braakliggende bouwterreinen ontwikkelt soms spontaan spectaculaire natuur. Projectontwikkelaars voorkomen dat echter liever. Ze vrezen namelijk problemen als er een beschermde soort verschijnt op de bouwplek. Met een beroep op de Flora en Faunawet kunnen actiegroepen dan bouwen op het bouwterrein onmogelijk maken.

Dit is jammer want als projectontwikkelaars de natuur wel zijn gang laten gaan, zou er in Nederland ca 38.000 hectare aan natuurgebied kunnen bijkomen. Ook al is het tijdelijke natuur, steeds op andere terreinen, het levert niet alleen meer groen, maar ook structurele winst voor de natuur. Dat komt omdat populaties van zeldzame soorten zich in de gebieden kunnen versterken en van daaruit nieuwe gebieden kunnen bezetten.

Initiatief

Het InnovatieNetwerk vond uit dat met een nieuwe interpretatie van de wettekst het knelpunt van de Flora- en Faunawet viel weg te nemen. Het stelde voor een belangrijk wettelijk vastgelegd afwegingscriterium ‘de gunstige staat van instandhouding van de betreffende soort' uit te leggen als ‘de gunstige staat van instandhouding binnen het natuurlijke verspreidingsgebied van een soort'. Een tijdelijk natuurgebied op een terrein met bestemming bedrijvenpark dat gedurende vier jaar heeft braakgelegen, valt niet binnen deze omschrijving. Dat betekende dat in die gevallen een ontheffing van de toepassing van de Flora en Faunawet kon worden verleend.

In juni 2009 heeft de minister van Landbouw het startsein gegeven voor de eerste proef met tijdelijke natuur voor een bouwterrein van de Haven van Amsterdam.

Ander vooorbeeld

Zie voor een ander voorbeeld van een nieuwe interpretatie van formele regelsbij het voorbeeld ‘Nieuwe rollen, identiteiten' , de overheid: als partner in gebiedsontwikkeling of als consument

Tijdelijke experimenteerruimte: Experimentenwet Stad en Milieu

Gemeenten die integrale oplossingen wensten van meervoudige en complexe ruimtelijke opgaven in de stedelijke omgeving, liepen vaak aan tegen belemmerende milieuwetgeving.  Met de Experimentenwet Stad en Milieu bood de overheid gemeenten mogelijkheden om onder voorwaarden af te wijken van wettelijke normen. Bijvoorbeeld voor bodemverontreiniging, geluid, stank en ammoniak. Ze mochten zo'n besluit alleen nemen als dit leidde tot zuinig en doelmatig ruimtegebruik en een optimale leefomgevingskwaliteit. In het project Stad en Milieu experimenteerden 25 gemeenten in het kader van deze wet. De experimenten liepen van 1997-2003.

Interimwet stad- en milieubenadering

Sinds 2006 is er een opvolger van de Experimentenwet: de Interimwet stad- en milieubenadering. De wet houdt in dat de gemeenten, net als bij de Experimentenwet twee stappen moeten doorlopen voor ze mogen afwijken van wet en regelgeving. In stap 1 nemen stadsontwikkelaars, planologen en milieukundigen milieuaspecten mee in ruimtelijke plannen. Ze lossen milieuknelpunten zoveel mogelijk op door brongerichte maatregelen. Als dat bronbeleid geen soelaas biedt, proberen betrokkenen in een tweede stap tot andere oplossingen te komen binnen de mogelijkheden in de wet- en regelgeving. Zo kunnen zij geluidsoverlast voorkomen door bijvoorbeeld 'dove gevels' in woningen te bouwen. In deze gevels kunnen geen ramen open aan de kant waar het lawaai vandaan komt. Pas als de eerste twee stappen tekortschieten en een goede (her)inrichting van een gebied blijven belemmeren, is er in stap drie de optie af te wijken van milieunormen.   

Definitieve nieuwe, transitiebevorderende regels

Het was de bedoeling de Interimwet Stad- en Milieu na 5 jaar structureel te verankeren in de wetgeving voor milieu en ruimtelijke ordening. Daarmee zou dit voorbeeld meteen een voorbeeld van nieuwe, transitiebevorderende regels. De interimwet is anno 2015 echter nog steeds van kracht.

Ander voorbeeld

Zie voor een ander voorbeeld van nieuwe, transitiebevorderende regels de Duitse Einspeisegezetz bij 'Nieuwe financieringsinstrumenten rond duurzame energie'.

Bronnen

Flora en faunawet en tijdelijke natuur:

Terug
Artikel afdrukken