Wat zijn in het algemeen doelen van monitoren en evalueren?

Belangrijke doelen van het reflexieve monitoren zijn het leren uit de praktijk en het aanpassen van een project of programma gericht op systeeminnovatie. Maar er zijn ook andere doelen van monitoren en evalueren denkbaar. Hier zetten we de verschillende doelen met hun consequenties voor de inzet en doelgroepen op een rijtje.

Doel: leren

Voor dit doel verzamelt u informatie over onder andere de voortang van uw project of programma, over gewenste en ongewenste effecten, over ontwikkelingen in de omgeving en over belemmeringen die u tegenkomt. Die informatie gebruikt u om te reflecteren op uw uitgangspunten, uw veronderstellingen over het probleem, over de oplossingen of de kennis die nodig is om tot oplossingen te komen. Daarbij kan blijken dat u vanzelfsprekende uitgangspunten moet herzien.

Doelgroep: Een belangrijke doelgroep voor leren zijn degenen die direct betrokken zijn bij de uitvoering van het project of programma. Andere belangrijke doelgroepen zijn uitvoerders van verwante experimenten en managers, financiers, beleidsmakers. Betrek de laatste groep vooral bij reflectie op institutionele belemmeringen.

Doel: verantwoording afleggen

Bij verantwoording afleggen gaat het primair om de vraag of u de gestelde doelen met een efficiënte inzet van de middelen bereikt. 

Doelgroep: De doelgroep is meestal de opdrachtgever of financier van een project of programma. In het geval van nationale, door de overheid gefinancierde programma's zijn dat de overheid en de Tweede Kamer.

Doel: interveniëren of aanpassen

Hierbij gaat het om het aanpassen van het transitiewerk, bijvoorbeeld in termen van activiteiten en doelgroepen. In Reflexieve monitoringis deze stap inbegrepen.

Doelgroep: De belangrijkste doelgroepen bij aanpassen binnen reflexief monitoren zijn stakeholders en het programmamanagement. Maar interventies of aanpassingen kunnen ook voortkomen uit conclusies van opdrachtgevers/financiers over de vraag of het geld goed besteed wordt. Dan zijn vooral de opdrachtgever en het programmamanagement belangrijke doelgroepen.

Doel: enthousiasmeren en overdragen van kennis

Met de doelen van enthousiasmeren en overdragen van kennis kunt u bijdragen aan legitimatie en steun voor (verankering) van systeeminnovaties.

Doelgroep: De doelgroep bestaat uit de opdrachtgevers/financiers en (potentiële) collega-vernieuwers, mogelijke toekomstige financiers en verzekeraars, regelgevers of een breder publiek.