Druk alle vragen af

Wat is reflexief monitoren?

Reflexief monitoren is:

  • een participatief proces van inzicht verwerven in de voortgang van het project of programma
  • dat ook inzicht biedt in de geplande en ongeplande effecten van het project of programma, in relatie en interactie met de omgeving en inclusief de structuur- of regimeaspecten
  • plus (kritisch) reflecteren op dat regime en op de eigen uitgangspunten en diepere overtuigingen en waarden
  • en het terugvertalen van de inzichten naar het project of programmaontwerp of eventuele vervolgactiviteiten om de systeeminnovatieve ambitie vast te houden. 

Drie soorten activiteiten

Dit reflexief monitoren vertaalt zich in een opeenvolging van de volgende activiteiten (zie figuur):  waarnemen en analyseren, reflecteren en aanpassen en/of verder ontwikkelen.

reflexiefmonitorenbijvraag 

 Waarnemen en analyseren

Hier gaat het bijvoorbeeld om waarneming en analyses van:

  • Groepsprocessen; netwerken en interacties binnen netwerken
  • Fysieke of sociotechnische systemen en de relaties daarbinnen
  • Effecten van het project of programma op netwerken en interacties en op fysieke systemen
  • Landschapsontwikkelingen
  • (Belemmeringen in) het regime
  • Interessante andere niche-experimenten

Zie voor methoden ook de database Methoden.

Reflecteren

Wat volgt is een (kritische) reflectie op de waarnemingen en analyses. Is essentie gaat het om vragen als:

  • Wat betekenen de waarnemingen en analyses in het licht van de systeeminnovatieve ambitie en doelen en strategie van het project of programma?
  • Van welke ontwikkelingen kan uw project of programma gebruikmaken?
  • Welke ontwikkelingen kunnen uw project of programma mogelijk versterken?
  • Zijn structuurbelemmeringen wel een onontkoombaar gegeven of is creatieve structuurvernieuwing denkbaar?

Dit reflectieproces bevraagt kritisch de eigen (theoretische) uitgangspunten, diepere overtuigingen, waarden (de vanzelfsprekende ‘denkramen'). Dat is met name aan de orde als deze ‘denkramen' een blokkade lijken voor de systeeminnovatieve ambitie. Zie ook ‘Over transities'.

 Aanpassen

De reflectie kan leiden tot het aanpassen van het project- of programma(ontwerp) in termen van doelen en doelgroepen, strategieën en activiteiten. Ook kan het leiden tot de ontwikkeling van vervolgprojecten of -programma's of andere nieuwe activiteiten. Denk hierbij aan lobby, organisatieverandering, of het ontwikkelen van nieuw beleid.

Voorbeelden

Methodes

Terug
Artikel afdrukken