- Hoe baken ik de visievorming af?
- Wat is het resultaat?
- Collectieve visievorming of niet?
- Hoe stel ik een arenagroep samen?
- Aan welke eisen voldoet een voorzitter?
- Is arenagroep een vaste groep?
- Hoe lang duurt visievorming?
- Welke transitieondersteuning is gewenst?
- Waar let ik speciaal op als beleidsmaker?
- Welke omgevingsinformatie verzamel ik?
- Wat kan mis gaan bij collectieve visievorming?
- Betekent deelname commitment?
- Welke methoden voor visievorming zijn er?
Welke omgevingsinformatie verzamel ik?
Verzamel, naast technisch-inhoudelijke informatie voor een transitieprogramma:
- Informatie over tekortkomingen van bestaande praktijken, die de urgentie voor systeeminnovatieve verandering onderbouwen
- Informatie over actornetwerken
- Informatie over algemene maatschappelijke ontwikkelingen en belangrijke gebeurtenissen. Sommige trends kunnen het belang en de noodzaak van ingrijpende vernieuwing steunen; andere kunnen die tegenwerken.
- Informatie over regimebelemmeringen en succesfactoren van eerdere en verwante veranderinitiatieven. Het gaat om belemmeringen en succesfactoren die te maken hebben met machtsverhoudingen, regels, routines, kennislacunes enzovoorts
Gebruik:
- Integrale systeemanalyses om informatie over een complex vraagstuk te inventariseren en te analyseren. Methoden daarvoor zijn bijvoorbeeld die van Causale lusdiagrammen, SCENE, Narratieve analyse, Sociotechnische probleemanalyse, Collectieve systeemanalyse
- Actor of netwerkanalyses (ook wel stakeholderanalyse genoemd), voor het in kaart brengen van de belangrijkste betrokkenen, hun belangen en onderlinge interacties, voor zover deze van belang zijn voor kansen en/of problemen. Zie bijvoorbeeld de methoden van Actor-, netwerk- of stakeholderanalyse, DEED, Handelingstheorie en Cognitiemodel, Stakeholder management
Trendanalyses, die ontwikkelingen beschrijven die zich mogelijk in de toekomst voordoen, en die van invloed kunnen zijn op de aard en omvang van problemen/en of kansen. Zulke trends kunnen bijvoorbeeld opgespoord via literatuuronderzoek of door interviews af te nemen - Historische analyses.
- Bij collectieve visievorming vormen ook de deelnemers met verschillende kennis- en praktijkachtergronden een belangrijke bron van omgevingskennis.